Voldoende beweging is van levensbelang.

Beweging is belangrijk voor onze gezondheid. Het helpt je hart, bloedvaten en brein gezond te houden. Door voldoende te bewegen, slaap je bovendien beter. Uit onderzoek blijkt dat een half uur matig intensief bewegen per dag voor volwassenen al genoeg is. Toch halen veel mensen die norm niet. Tijdens de eerste coronagolf werkten we massaal thuis én gingen we minder bewegen. En dat terwijl voldoende beweging juist goed is voor je lijf en dus voor je weerstand. Een groep (voormalig) topsporters verspreidde in mei dit jaar het pamflet ‘Bewegen, het nieuwe normaal.’ Daarin roepen onder andere turner Epke Zonderland, voetbalcoach Louis van Gaal en volleybalster Sarina Wiegman op tot een gezonder Nederland. Zij willen Nederland in beweging krijgen, want ‘sport en bewegen stimuleert de vitaliteit, weerbaarheid en de ontwikkeling van mensen. En is daardoor ook een belangrijk medicijn in het voorkomen van overgewicht, hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, gewrichtsaandoeningen en alzheimer,’ schrijven zij in het pamflet. Waarom voorkomt beweging al die aandoeningen? En, belangrijker: hoe begin je met meer bewegen?

Beweging in strijd tegen corona

Door voldoende te bewegen, ontwikkel je een beter afweersysteem. Je bent letterlijk beter beschermd tegen virussen zoals corona, maar ook de gewone griep. Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie en lid van de Nederlandse Sportraad, schrijft in deze column dat een actieve leefstijl door corona extra noodzakelijk is geworden. ‘Als de COVID-19-pandemie uitbreekt, blijkt dat de mensen die destijds al kwetsbaar waren door de gevolgen van een inactieve leefstijl, zoals mensen met diabetes type 2, hart- en vaatziekten en obesitas, nu ook degenen zijn die kwetsbaar zijn voor COVID-19. Laat één ding duidelijk zijn: dit betekent niet ‘eigen schuld, dikke bult’. Absoluut niet. Ziekte kan juist leiden tot inactiviteit en obesitas komt echt niet alleen maar door (te) veel eten en weinig bewegen. Maar deze groepen mensen lopen nu wel opnieuw hele grote risico’s,’ aldus Scherder in zijn column.

Bewegen is belangrijk voor je brein

Zitten is het nieuwe roken. Iedereen kent die uitspraak inmiddels, maar waarom voorkomt beweging zoveel aandoeningen? Of je nou vijf kilometer hardloopt of de hond uitlaat, regelmatige beweging zorgt voor een betere doorbloeding van al je organen. De cellen van je organen hebben hierdoor meer zuurstof tot hun beschikking en kunnen afvalstoffen beter kwijt. Dat heeft ook een positief effect op de hersenen. Het vermindert het risico op een beroerte en op de ziekte van Alzheimer. Als je sport of matig intensief beweegt, komen er neurotransmitters en hormonen vrij. Het gelukshormoon ‘dopamine’ is nodig bij het proces om herinneringen te kunnen bewaren. Voldoende beweging draagt dus bij aan de gezondheid en de ontwikkeling van je brein. Hoe jonger je bent begonnen met bewegen, hoe meer voordelen voor je gezondheid.

Waarom werkt beweging in de strijd tegen cholesterol?

Cholesterol is een vetstof die in het bloed voorkomt. Er is goede cholesterol en slechte cholesterol. Wanneer je te weinig beweegt, stijgt de hoeveelheid slechte cholesterol in je bloed. Hierdoor wordt het risico op diabetes, een hoge bloeddruk en stress in je lichaam groter. Voldoende beweging zorgt ervoor dat het bloed de slechte cholesterol beter kan verwerken. Bovendien: wie regelmatig beweegt, traint niet alleen spieren maar ook de bloedsomloop. Je bloedvatenstelsel wordt sterker en flexibeler.

Ook kinderen zitten te veel en bewegen te weinig

Niet alleen volwassenen moeten meer bewegen. Bijna de helft van de Nederlandse kinderen beweegt te weinig, waardoor hun motorische vaardigheden achteruitgaan. Ook hebben veel kinderen last van overgewicht. Kinderen tussen de vier en de achttien jaar oud moeten minstens een uur per dag bewegen om gezond te blijven. Daarnaast adviseert de beweegrichtlijn om drie keer per week spierversterkende activiteiten te doen, zoals springen, dansen of krachtoefeningen. Wat kinderen vooral niet moeten doen: veel stilzitten. Maar dat kan best lastig zijn in dit online tijdperk. Kinderen brengen steeds meer tijd zittend door, achter een spelcomputer, tablet of laptop. Hoe kunnen we het tij keren en beweging echt onderdeel maken van onze dagelijkse routine?

Doorbreek oude gedragspatronen

Volgens de Theory of Planned Behaviour moeten we eerst de intentie hebben om meer te gaan bewegen. En die intentie wordt bepaald door de mate waarin we voor- en nadelen zien van meer beweging. Misschien wil je wel meer bewegen, maar vraag je je af of je momenteel niet te druk bent voor regelmatige work-outs in de sportschool. Maar als we iets echt willen, hebben we het gevoel dat we het ook kunnen. Volgens dit model is het ook belangrijk om te kijken naar sociale invloed. Voel je je gesteund door anderen? Veel mensen hebben een sportmaatje; iemand met wie ze de sportschool induiken, gaan wandelen, zwemmen of fietsen. Samen ga je toch sneller iets doen dan alleen. Iemand anders verwacht dat je meedoet.

Van nooit bewegen naar voldoende bewegen: hoe doe je dat?

Wanneer je nooit sport of beweegt, kan de drempel om te beginnen hoog zijn. Daardoor schuif je het misschien voor je uit, terwijl je wel wilt bewegen. Dan kan het goed zijn om klein te beginnen met dingen die wel haalbaar zijn. Neem jezelf voor om bijvoorbeeld altijd met de trap te gaan in plaats van met de lift. Ben je op je kantoor of zit je thuis achter je bureau? Het kan verleidelijk zijn acht uur lang te zitten. Zet een wekkertje en ga elk half uur een rondje lopen. En gebruik de lunch om buiten te wandelen met collega’s. Frisse lucht is ook goed voor je concentratie. Ook een leuke tip: zet de stappenteller op je smartphone aan. Stel jezelf een doel. Misschien kun je morgen 200 stappen meer zetten. En overmorgen 400 extra stappen. Zo voer je het aantal stappen rustig op en beweeg je automatisch meer. Waar het vooral om draait: meer staan en lopen, minder zitten. Je hoeft geen topsporter te zijn om voldoende beweging te krijgen.

Wil jij wel wat meer gaan bewegen?

De Salut app helpt jou op weg met mini-uitdagingen! Je begint klein, met haalbare doelen. Begin bijvoorbeeld met 1 wandeling van 15 minuten per dag. In een paar weken tijd werk je toe naar duurzame gedragsverandering. Benieuwd hoe dat werkt? Download nu onze app.