Wat doen slecht slapen of een slaaptekort met je hersenen?
Iedereen heeft weleens last van een slaaptekort. Tijdens een stressvolle periode of gewoon omdat je te laat bent gaan slapen. Maar wat doet een slaaptekort met je hersenen? Wat zijn de effecten en gevolgen van slecht slapen?
Wat doet een slaaptekort met je hersenen?
Neurowetenschapper dr. Els van der Helm vertelt in Max Masterclass dat slaap een wondermiddel is, ‘Chronisch slecht slapen heeft direct impact op je weerstand en je prestaties. Tijdens de diepe slaap worden de hersenen als het ware schoongespoeld. Eén van de gevolgen van slecht slapen is bijvoorbeeld een verhoogde kans op Alzheimer.’ De effecten van een slaaptekort zijn soms dus behoorlijk groot. Bovendien is slaap inhalen lastig. Je hebt vaak dus wel een tijdje last van de gevolgen van slecht slapen!
Gevolgen van slecht slapen voor het immuunsysteem
Slecht slapen is niet goed voor je immuunsysteem. Aan de andere kant: door goed te slapen, verbetert het geheugen van je immuunsysteem. Vooral in deze tijd van een wereldwijde pandemie is dat heel belangrijk: door goede nachtrust onthoudt je immuunsysteem welke virussen als eens uit je lichaam zijn gewerkt. De volgende keer dat zo’n virus langskomt, weet je immuunsysteem beter wat hij moet doen om het virus te bestrijden.
Goede nachtrust: een wondermiddel voor prestaties
Els van der Helm vergelijkt het effect van slechte nachtrust met het drinken van alcohol. Ben jij meer dan 20 uur achter elkaar wakker? Dan zijn je prestaties te vergelijken met iemand die 3,5 glazen alcohol heeft gedronken. Met name in het verkeer zorgt dit nogal eens voor ernstige ongelukken. Topsporters zien slaap niet voor niets als ‘legale doping’. Door goede nachtrust presteer je gewoon veel beter.
Hoe lang moeten we slapen voor een goede nacht?
Volwassenen moeten minimaal zeven uur slapen per nacht om zich uitgerust te voelen. Onze slaap wordt geregeld door ons bioritme. Het brein reageert op lichtsignalen: als de zon ondergaat, worden wij langzaam moe en willen we slapen. Een slaapcyclus duurt 90 tot 120 minuten. Daarna worden we vaak even kort wakker en vallen we weer in slaap. Vooral tijdens de diepe slaap worden giftige afvalstoffen afgevoerd: ons brein is na een goede nacht slapen letterlijk weer schoon en klaar voor een nieuwe dag.
Tips bij een slaaptekort
Els van der Helm geeft nog drie goede tips voor mensen met slaaptekort of slaapproblemen:
Tip 1: Onderzoek de oorzaak
‘Het is verstandig om de oorzaak van de slaapproblemen te achterhalen. De meeste mensen de gevolgen van slecht slapen ervaren, weten wel waardoor dit komt. Zeker als zij zich er meer in gaan verdiepen. Je huisarts kan mogelijk uitsluiten of jouw slaapprobleem een medische oorzaak heeft.’
Tip 2: verander je gedrag
‘Als slaapproblemen worden veroorzaakt door gedrag is het vaak lastig om dit te veranderen. Als iemand bijvoorbeeld veel koffie drinkt en daardoor ’s avonds moeilijk in slaap komt, helpt het niet om te zeggen: “ik ga minder koffie drinken.” Het is al beter als je zegt dat je 5 dagen in de week geen koffie meer gaat drinken na 2 uur ’s middags. Dan ben je heel concreet en is je doel meetbaar.’
Tip 3: zweer een gewoonte niet helemaal af, maar vervang ‘m
‘Veel mensen hebben de neiging om gewoontes die leiden tot slecht slapen helemaal overboord te gooien, maar het is veel makkelijker om de gewoonte in te wisselen voor een nieuwe. In het geval van koffie kunt je met jezelf afspreken dat als je zin hebt in koffie, je bijvoorbeeld cafeïnevrije koffie neemt.’
Ook last van de gevolgen van slecht slapen?
De Salut app helpt jou op weg met mini-uitdagingen! Je begint klein, met haalbare doelen. Bijvoorbeeld door je smartphone uit je slaapkamer te doen. Of door te ontspannen voor het slapen. In een paar weken tijd werk je toe naar duurzame gedragsverandering. Benieuwd hoe dat werkt? Download nu onze app.
Werk aan je gezondheid met de Salut app
